OĞUZ ATAY-BİR BİLİM ADAMININ ROMANI (MUSTAFA İNAN)

ESRA AKYAPI (Sınıf Öğretmeni) 31 Mayıs 2023 Çarşamba 00:00:00 ÖÖ

Sonraki Makale

Kitap, bir bilim adamı olan Mustafa İnan’ın biyografisini anlatıyor. Kitabın bir biyografik roman olması hemen canınızı sıkmasın zira sohbet havasında yazılıyor olması, muhabbetin içine daha ilk sayfalarda dahil olmanızı sağlıyor. Oldukça sürükleyici olan Oğuz Atay’ın bu eseri, Cahit Arf’ın önsözüyle başlıyor ve Mustafa İnan’ın oğlu Hüseyin İnan’ın sonsözü ile bitiyor. Kitap sonunda, canlandırdığımız çoğu karakterin fotoğraflarından oluşan bir albüme de yer verilmiş. Kitapta pek çok tanıdık isimle de karşılaşıyoruz: Bunlar arasında yer alan Oğuz Atay, Mustafa İnan’ın üniversiteden öğrencisi. Buradan sonrası spoiler içerebilir benden söylemesi.
Mustafa İnan, ölümünden tam 4 yıl sonra bilim hizmet ödülü alıyor. Sahi bir insanın değerinin anlaşılması için ancak aramızdan ayrılmış olması mı gerekiyor? İlk doktorayı Mustafa İnan yapmış, kim bilebiliyor? Günümüzde hala bilimi popüler edemedik ne yazık ki! Bilimin, bir futbolcu kadar haber yapılmamasından yakınan İnan da öylece unutulacağından mı korkuyordu ki? Yaşarken kıymetini bilmediğimiz, dört yaşında damdan düşmesinden sonra bünyesi hep zayıf olan, geçim sıkıntılarıyla dolu bir hayat yaşayan birinden bahsediyoruz. Belki de sırf bu sebeplerden İnan için damdan düşmekten beter etmişiz desek fazla mı ağır kaçmış olur? Hayatı boyunca pozitif ve canlı biri olan, isteklerini derin bir heves ve tutkuyla yapan Mustafa İnan için belki biraz fazla. İnan; edebiyat, matematik ve fizikle uğraşmaktan hoşlanan, kelimelerin köklerini bulmaktan oldukça keyif alan, hayattaki en büyük amacı hocalık yapmak olan, Fuzuli’nin Nedimin ve daha nicelerinin şiirlerini konuşmaktan hoşlanan, her şeyin esasını merak eden, çok yönlü bir bilim adamı. Ah bu tanım ne kısa kaldı oysaki. Biz yine en iyisi ona her şeyle uğraşan adam diyelim. Bir bilim adamı olmak için mi her şeyle uğraşan adam olmak şarttı yoksa hocalığını layıkıyla yapmak için mi? Belki de her ikisi için ben hala bilemiyorum.
İnan, öğrencilerinin kendilerinden daha iyi olmaları karşısında sinirlenen, kimsenin ondan iyi olmasını hazmedemeyen biri hiç değildi. O herkesin de her şeyi bilmesini istiyordu. Zaten anlatmaya da bayılan biriydi. Ne vardı yani futbol popüler olacağına bilim popüler olsa? Bundan sebep ki her şeyi insanların anlayabileceği biçimde açıklardı. Ne gerek vardı ki öyle süslü konuşmaya hem… İnan’ı bizzat tanır gibi nasıl da anlatmaya başladım. Kitabın sohbet havasında yazılıyor olması sizi çekiyor, söylemiştim. İnan için söylenecek çok şey var. Batı’yı doğunun içine getirmek isteyen ancak Doğu’dan ayrılmak istemeyen biriydi İnan. Doğu-Batı arasındaki sarsıntıların olduğu dönemde gençliğini geçiren İnan, ziyan olmuş bir nesilde olduğunu da dile getirmiştir. Batıdan salt alınan bilime “ithal malı bilim” demiştir. Hem geleneksiz olunca da kim nereye varabilirdi ki? 97 yılından bu yana değişen ne? Hala Batı’yı Doğu’ya uyarlamakta sıkıntı yaşıyor, batı özentisi olup çıkıyoruz. İnan bu günleri görebilseydi eğer sorabileceği tek soru belki de “Hala mı?” olurdu. Bilimi hala mı popüler edemiyoruz? Hala mı üniversite hocalarının çoğu hep asık suratlı ve asi? Bilgili olmak gülmeyi hala mı elden alıyor? Ne komik!
Bana sorarsanız İnan’ı “düşünme sanatı” ve “ithal bilim” olarak tanımlarım. Bu kadar.“Size kalsa çok büyük işler yaptım. Bana kalırsa daha neler yapabilirdim.” Diyen İnan, kim bilir belki daha neler yapabilirdi? İnan’ın adam olmayacağından endişelenen babası bu günleri görebilseydi eğer o neler yapabilirdi? Tüm bunları düşünmek yerine artık bizler neler yapabiliriz? Neden hala yapamıyoruz? Biraz da bunlara bakılmalı.
“Bazı bitkiler için başka toprak gerekir.” Toprağımızı bulmak dileğiyle. İyi okumalar.

ÖĞRETMEN MAKALELERİ