MASLOW VE KENDINI GERÇEKLEŞTIRME TEORISI

SEYDE BATUR (Sınıf Öğretmeni) 11 Mart 2020 Çarşamba 00:00:00 ÖÖ

Sonraki Makale

Abraham H. Maslow, insan ihtiyaçlarını beş temel kategoride incelemiş, ihtiyaçları hiyerarşik olarak ele almış ve insanın en alttaki ihtiyaçların karşılanmasının ardından bir üstteki ihtiyaçlar kategorisine doğru yöneldiğini söylemiştir. Hatırlamak için alttan başlayarak kısaca bir göz atalım:
Fizyolojik ihtiyaçlar: Temel içgüdüsel ihtiyaçlardır. Yemek, içmek, uyumak, solumak, seks gibi ihtiyaçlar bu kategori için örnek olarak gösterilebilir.
Güvenlik ihtiyaçları: İnsanlar, can ve mal varlıklarının korunmasına ihtiyaç duyarlar.
Sevgi ve aidiyet ihtiyacı: Sevme, sevilme, bir gruba mensup olma, yardımseverlik, şefkat türündeki ihtiyaçlar bu gruba örnek gösterilebilir.
Saygı ihtiyacı: İnsanlar sevmek, sevilmek dışında kendilerine saygı duyulmasını da isterler. Tanınma, sosyal statü sahibi olma, başarı elde etme, takdir edilme gibi ihtiyaçlara yönelirler.
Kendini gerçekleştirme ihtiyacı: Alt kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılamış olan birey son aşamada ideallerini ve yeteneklerini gerçekleştirme ihtiyacı duyar.
Bu kuramı; insanın karmaşık yapısını, dini inançları, hatta aç ve yoksul mazlumların özgürlük mücadelelerini izah etmekten uzak görüp eleştiren düşünürler olduysa da pratikte çok işe yaradığını kabul etmek gerekir.
Ancak, kuramla ilgili olarak başka yararlı açılımlar da söz konusudur. Maslow'un modeline göre, bireyin davranışlarına yön veren, yukarıda belirtilen gereksinimlerdir. Bireysel gereksinimler, hiyerarşik bir sıra izler.
Alt sıralardaki gereksinimler doyurulmadıkça daha üst sıralardaki gereksinimler birey açısından fazla önem taşımaz. Ancak göreli önemlerinin kişilerin yaşam standardına göre değişeceği tarzında yorumlanmıştır. Bu yorum tarzı gerçek yaşama daha uygundur. Aksi takdirde asgari ücretle çalışan ve henüz fizyolojik gereksinimlerini zar zor karşılayan bir kişinin, bir gruba ait olma, saygı görme gibi daha üst düzeyde gereksinimlerinin olmayacağı gibi bir sonuç ortaya çıkar. Gerçekte birey, bu örnekteki daha üst düzey gereksinimlere de sahiptir, ancak fizyolojik gereksinimlerini daha ön planda tutar.
Bireylerin gereksinimleri, bireysel gelişim düzeyleri arttıkça artmaktadır. Alt düzey gereksinimlerin (temel fizyolojik, güvenlik) mutlak değerleri, bireysel gelişimle birlikte artmakla beraber, tüm gereksinimler içerisindeki göreli önemi azalmaktadır. Bunu somut bir örnekle açıklayacak olursak, alt düzeyde bir ekmekle karnını doyurmak temel gereksinim iken, bu gereksinim yerini üst düzeyde dengeli bir beslenme alışkanlığına bırakır. Üst düzeydeki gereksinimin mutlak değeri (en azından parasal karşılığı) alt düzeydekine göre daha büyüktür. Buna karşın, üst düzeydeki temel fizyolojik gereksinimlerin toplam gereksinimler içerisindeki payı, yani göreli önemi, alt düzeydeki temel fizyolojik gereksinimlerin önemine göre çok daha düşüktür.
Burada iki noktaya dikkat çekmek gerekiyor: Birincisi, bireysel gelişim ile maddi refah düzeyi birbirine karıştırılmamalıdır. Maddi refah, bireysel gelişimin bir ölçütü değildir. Burada sözü edilen bireysel gelişim, "yaşam kalitesi" ve "insani değerler" açısından gelişmiş olma ile ilişkilidir. İkincisi, "bireysel gelişim-gereksinim" ilişkisi, doğrusal değildir. "Beklentiler" ve "kişilik özellikleri" sonucu, her bireyin "bireysel gelişim-gereksinim"leri birbirlerinden çok farklı eğriler halini alır.
İnsanın kendini gerçekleştirmesinin ilk adımı insanın kendisini tanımasından geçer. Sizlere kendinizi tanımanız amacı ile ilkokuldan bu yana birçok uygulama yaptık amacımız sonuçların yanı sıra bu süreçlerde sizleri düşündürmekti, "Evet ben yalnız başıma bir iş yapmaktansa insanlarla bir arada çalışmayı tercih ederim, ben güzel sanatlara çok ilgi duyarım. Düzenli bir ortamda daha verimli çalışırım, masa başında çalışmaktansa elimde çanta dolaşmak isterim, insanlara hükmetmek isterim ya da sorumluluk almak yerine tanımlı bir işi birinin önderliğinde yapmak isterim. Ben kendini tekrar eden işlerden sıkılırım, açık havada iş yapmak bana daha cazip gelir. İlgilendiğim bir konuda çalışmak isterim, ben de para isterim, bende güç isterim, statü isterim vb."
Siz ne istersiniz, işiniz bitip evinize döndüğünüzde ve ertesi günü gene o işe gideceğiniz için içinizde olumlu duygular olmalı. Kimsenin hatırı için ya da beklentileri karşılamak amacı ile atılan her adım beraberinde size sıkıntı ve doyumsuzluk getirir. Her şeyi kendiniz için yaptığınızı bilerek gerekli zaman ve emeği harcayarak doğru adım atın.

ÖĞRETMEN MAKALELERİ